آگاهى بر چند گونه است:
الف. بینش توحیدى، و اینکه تمام هستى از خدا و همه چیز در کف قدرت او است. خدا بر هر کارى توانا وهمه چیز در آسمان وزمین، تحت فرمان او است و از خود هیچ اختیارى ندارد.
ب. آگاهى به وعده الهى در شرایط سخت سیاسى و مرحله ضعف و ناکامى و در شرایط سقوط. یکى از دشوارترین کارها در چنین عصرى، آن است که انسان به درک این سخنان خداى متعال نایل آید:
(وَلا تَهِنوا وَلا تحزنوا واَنْتُمُ الاعلون ان کنتم مؤمنین)(1)؛
«سست مشوید واندوه مخورید، شما برترید اگر مؤمن باشید».
(وَنُریدُ اَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذینَ استضعفوا فِى الارضِ ونجعلهم ائمّةً ونجعلهم الوارثین ونمکّن لهم فى الارض)(2)؛
«ما مى خواهیم، بر آنان که در زمین خوارشان شمرده اند منّت نهیم وآنان را
پیشوایان [مردم] گردانیم وایشان را وارث زمین کنیم ودر زمین قدرتشان دهیم».
(ولقد کتبنا فى الزبور مِنْ بَعْدِ الذّکر اَنَّ الارضَ یَرثها عبادِىَ الصّالِحُونَ)(3) «همانا در زبور، پس از آن یادکرد، نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به ارث خواهند برد».
(کَتَبَ اللّهُ لأغْلِبَنَّ اَنَا وَ رُسُلى)(4) «خداوند مقرّر کرده است که حتماً من وفرستادگانم هر آینه پیروز خواهیم شد».
(وَلَیَنْصُرَنَّ اللّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ)(5) «هر آینه خدا هر که را یارى اش کند، یارى مى کند».
ج. آگاهى به نقش انسان مسلمان در روى زمین، که عبارت است از سرپرستى، گواهى دادن و رهبرى بشریّت [به سوى خیر و فلاح]. خداى تعالى مى فرماید:
(وَکذلِکَ جعلناکم اُمَّةً وَسطاً لِتکونوا شُهَداءَ عَلَى النّاسِ ویکون الرَّسُولُ علیکم شهیداً)(6) «این چنین شما را مردمى میانه[رو] قرار دادیم تا خود بر مردمان گواه باشید و پیامبر بر شما گواه باشد».
د. آگاهى به نقش دین اسلام در زندگى بشرى، در از میان برداشتن فتنه وامیال نفسانى از مسیر دعوت حقّ:
(وقاتلوهم حَتّى لا تکونَ فِتْنَةٌ ویکونَ الدّینُ لِلّه)(7) «با آنان
بجنگید تا آشوبى نباشد ودین از آنِ خداى شود.»
هـ . آگاهى به سنّت هاى [رایج] الهى در تاریخ واجتماع وضرورت آمادگى، زمینه سازى، حرکت وفعالیّت در ضمن این سنن ومحال بودن گذر از آنها. بر این اساس خداوند فرمان داده است تا مسلمانان در خود، آمادگى هاى لازم براى ورود در این مبارزه قاطع و سرنوشت ساز ایجاد کنند: (وَاَعِدُّوا لَهُمْ مَا استطعتم مِنْ قُوّة)(8) «تا مى توانید در مقابل دشمنان نیرو مهیّا کنید».
1) آل عمران (3)، آیه 139.
2) قصص (28) آیه 5 و6.
3) انبیاء (21) آیه 105.
4) مجادله (58) آیه 21.
5) حج (22) آیه40.
6) بقره (2) آیه 143.
7) همان آیه 193.
8) انفال (8) آیه 60.
