می بینید که بررسی چنین مساله ای با چنان دامنه ای کاری ساده و آسان نیست و در بحث مختصری که داریم نمی توانیم همه جوانب و ابعاد بحث را روشن کنیم. بهمین نظر بحث ما به بررسی مختصر نظرات فلاسفه و مکاتب در این زمینه، تحلیل هائی که موافقین آینده بهتر در این زمینه دارند و دیدگاه اسلامی در این امر محدود خواهد بود.
ما در این بحث بخواست خدا روشن خواهیم کرد که آینده بشر چیست؟ آیا در پس تاریکی های امروز روشنائی هم وجود دارد یا خیر؟ آیا انسان وانهاده و در افتاده با خود و دیگران بالاخره سر عقل می آید و راه سعادت را در پیش می گیرد یا نه؟ مساله مهدی گرائی و انتظار آیا حاکی از اعتلاجوئی انسان است یا سقوط و انحطاط او.
ضمنا ما در این بحث پس از بررسی نظرات فلاسفه و مکاتب به سه مساله توجه خواهیم کرد:
1 – دورنمای آن جامعه اسلامی بدان منظور که بدانیم برای ساختن چه نوع جامعه ای باید تلاش کنیم.
2 – شناخت امکان و راه عملی و وصول به چنان اهداف و جامعه ای
3 – انجام تلاش، فداکاری با تصمیم گیری راسخ و قطعی در راه وصول به این هدف. اینکه دورنمای جامعه اسلامی را از دید مذاهب و اسلام مورد بررسی
قرار می دهیم بخاطر این اعتقاد است که آگاهی های ناشی از وحی را بدون خطا و لغزش می دانیم و قائلیم در دیگر آگاهیها بیش یا کم اشتباه و عدم آینده نگری وجود دارد.