ریشه کن شدن فقر

وقتی همه منابع زمینی برای امام مهدی‏علیه السلام آشکار گردد و برکات آسمان و زمین بر مردم زمان او بی‏دریغ جریان یابد و اموال بیت‏المال مسلمین به عدالت تقسیم گردد جایی برای فقر و تهیدستی نمی‏ماند و بشریت در دولت امام مهدی‏علیه السلام برای همیشه از چنگال فقر و نداری رها می‏شود.(1)

در روزگار او روابط اقتصادی بر اساس برادری و برابری شکل می‏گیرد و اصل سودجوئی و منفعت‏طلبی شخصی، جای خود را به حسّ دلسوزی و غمخواری و مواسات با برادران دینی می‏دهد و در این حال همه به یکدیگر به عنوان اعضای یک خانواده نگاه می‏کنند و بنابراین همه، دیگران را از خود می‏دانند و بوی یگانگی و یکرنگی در همه جا به مشام می‏رسد.

امام باقرعلیه السلام فرمود:

…(امام مهدی‏علیه السلام) هر سال دو بار به مردم می‏بخشد و در هر ماه دوبار به آنها روزی (و نیاز زندگی) عطا می‏کند و [در این کار] به مساوات بین مردم عمل می‏نماید تا اینکه [چنان مردم بی نیاز می‏شوند که] هیچ نیازمندی به زکات پیدا نمی‏شود…!(2)

از روایات استفاده می‏شود که عدم نیازمندی مردم به جهت روحیّه قناعت و بی‏نیازی روحی است. به بیان دیگر پیش از آنکه مردم از بیرون، صاحب مال فراوان شوند و بی‏نیاز گردند از درون، روح بی‏نیازی در آنها پیدا می‏شود و به آنچه خداوند از فضل خویش به آنها عطا کرده راضی و خشنود می‏گردند و بنابراین چشمی به اموال دیگران ندارند.

پیامبر اسلام‏صلی الله علیه وآله در توصیف روزگار دولت مهدوی‏علیه السلام فرموده است:

…خداوند [روح] بی‏نیازی را در دل‏های بندگان قرار می‏دهد.(3)

این در حالی است که پیش از ظهور روحیّه آزمندی و زیاده‏طلبی عامل مؤثری در رقابت‏های غلط و انباشتن اموال بر روی هم و انفاق نکردن آنها به نیازمندان بوده است.

خلاصه اینکه در زمان امام مهدی‏علیه السلام بی‏نیازی از بیرون و درون خواهد بود. از سوئی ثروت سرشار به عدالت تقسیم می‏گردد و از سوی دیگر قناعت، ویژگی اخلاقی مردمان می‏شود.

پیامبر اکرم‏صلی الله علیه وآله پس از اینکه درباره بخشش امام مهدی‏علیه السلام به مردم بیاناتی فرموده است می‏افزاید:

و خداوند دل‏های امت محمّدصلی الله علیه وآله را از بی‏نیازی پُر می‏کند و عدالت مهدوی همه آنها را در بر می‏گیرد به گونه‏ای که [حضرت مهدی‏علیه السلام] امر می‏کند تا ندا دهنده‏ای اعلام کند:

چه کسی نیازمند مال است؟ پس کسی در میان مردم بر نخیزد مگر یک نفر!

پس امام [به او] می‏فرماید: نزد خزانه دار برو و به او بگو: مهدی‏علیه السلام به تو فرمان می‏دهد که به من مالی بدهی. پس خزانه دار به او می‏گوید: جامه‏ات را بیاور، تا اینکه وسط جامه‏اش را پُر می‏کند و چون آن را بر دوش می‏کشد پشیمان می‏شود و می‏گوید: چرا در میان امت محمدصلی الله علیه وآله من از همه حریص‏تر باشم… پس مال را بر می‏گرداند ولی از او قبول نمی‏شود و به او گفته می‏شود: ما آنچه عطا کردیم باز پس نمی‏گیریم.(4)

1) ر.ک: منتخب الاثر، فصل 7، باب 3،4، صص 593 – 589.

2) بحارالانوار، ج 52، ح 212، ص 390.

3) همان، ج 51، ص 84.

4) همان، ص 92.