سرچشمه‏ی توانمندی‏ها

قدرت‏های جسمانی از دو سرچشمه پدید می‏آیند: یکی تمرین‏های بدنی و ورزش‏های دائمی؛ دوم مواهب طبیعی و فطری.

سرچشمه‏ی نخست راه تقویت بنیه‏ی بدن و نیرومند ساختن اندام و تن می‏باشد، از این رو یک فرد عادی که همسان مردم معمولی توانائی دارد می‏تواند به وسیله‏ی ورزش‏های مختلف و تمرین‏های مداوم و گوناگون، بدنش را قوی کند؛ از بازوان پیچیده و اندام نیرومند برخوردار گردد، قهرمان وزنه برداری یا کوهنوردی شود و در مسابقات یا میدان‏های رزم، قدرت نمایی کند و مدال بگیرد و به پیروزی برسد.

نیرویی را که بر اثر تمرین و ورزش به دست آمده، قدرت اکتسابی گویند. زیرا بشر، خود در پی تحصیلش برآمده و آن را از راه زحمت و

کوشش کسب نموده است.

سرچشمه‏ی دیگری که موجب پیدایش توانمندی‏های جسمانی است، مقررات طبیعت و اقتضای فطرت و خلقت می‏باشد. بدین خاطر مردمی که در مناطق کوهستانی زندگی می‏کنند، از شهرنشینان، قوی‏تر و مقاوم‏ترند. درختان کوهستانی و گیاهان خودروی بیابانی و اشجار جنگلی نیز با آنکه باغبانی ندارند و به دست بشر آبیاری نمی‏شوند، از گلها و گیاهان شهری که با مراقبت باغبان و آبیاری مرتب رشد کرده و سایه پرورد شده‏اند نیرومندتر و سخت‏ترند.

چنانکه حضرت علی علیه السلام در نامه‏ئی که به فرماندارش، عثمان بن حنیف انصاری نوشت، چنین مرقوم داشت:

متوجه باشید، چوب درخت بیابانی (که در شرایط دشوار و محیط صحرا پدید آمده) محکم‏تر است و پوست درخت‏های سبز و خرم (که در بستان‏های پر آب و در هوای مساعد رشد کرده و نازپرورده بار آمده) نازک‏تر و ظریف‏تر می‏باشد.

بنابراین محیط طبیعی و شرایط زیستی و اقتضاء طبع و سرشت آدمی، بدون دخالت و زحمت شخص، در قدرت بدنی او موثرترند و بدین خاطر، آب و هوای کوهستان، انرژی و نیروی خاصی در انسان پدید می‏آورد که مربوط به ورزش و تمرین نیست، بلکه مولود آفرینش و نظام خلقت است.

این قدرتی را که بدون رنج ورزشگاه رفتن و بی زحمت دویدن و

تمرین کردن به وجود آمده، قدرت موهبتی نامند، چون زائیده طبیعت خدادادی و بخشش قانون الهی است و به اکتساب و تحصیل شخص بستگی ندارد.

اینک که تفاوت توانائی اکتسابی با قدرت موهبتی در زمینه‏ی جسم آدمی معلوم شد، به راحتی می‏توان فرق بین این دو نیرو را در مورد روح شناخت و دو گونه توان روحی را از یکدیگر تمیز داد.