در روایات پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله وسلم و اهل بیت پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم شمایل و اوصاف حضرت مهدیعلیه السلام بیان شده است که به برخی از آنها اشاره میشود:
آن بزرگوار چهرهاش جوان و گندمگون، پیشانیاش بلند و تابنده، ابروانش هلالی و کشیده، چشمانش سیاه و درشت، بینیاش کشیده و زیبا و دندان هایش برّاق و گشاده است. بر گونه راست آن امام، خالی مشکین و در میان شانهاش اثری چون اثر نبوّت دیده میشود و اندام مبارکش متناسب و دلرباست.
بعضی از ویژگیهای آن وجود شریف که در سخنان معصومین علیهم السلام بیان گردیده، از این قرار است:
او اهل عبادت و شب زنده داری، زهد و ساده زیستی، صبر و بردباری،
عدالت و نیکوکاری است. آن حضرت سرآمد همگان در علم و دانش و وجود نازنینش چشمهسار برکت و پاکی است. او اهل قیام و جهاد، رهبر جهانی، انقلابیِ بزرگ، منجی نهایی و مصلح موعود بشریّت است. آن وجود نورانی از تبار رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم و از اولاد فاطمه زهراعلیها السلام و نهمین فرزند از نسل سیدالشهداءعلیه السلام است که به هنگام ظهور بر کعبه تکیه زند و پرچم پیامبر را در دست گیرد و با قیام خود دین خدا را زنده و احکام خداوند را در سراسر گیتی جاری کند و جهان را پر از مهربانی و داد گرداند پس از آن که پر از جور و بیداد شده باشد.(1)
زندگی امام مهدیعلیه السلام شامل سه دوره پرفراز و نشیب است:
1- دوره اختفا: زندگی پنهانی آن حضرت از آغاز ولادت تا زمان شهادت امام عسکریعلیه السلام است.
2- دوران غیبت: از هنگام شهادت امام یازدهمعلیه السلام شروع گردیده تا هر زمان که به اراده خداوند ظهور کند، ادامه خواهد یافت.
3- عصر ظهور: پس از طی شدن دوران غیبت و به خواست پروردگار جهان، امام دوازدهمعلیه السلام ظهور خواهد کرد و دنیا را سرشار از خوبیها و زیباییها خواهد نمود. هیچ کس زمان ظهور آن موعود منتظَر را نمیداند و از امام عصرعلیه السلام روایت شده، آنها که برای ظهور، زمانی را تعیین کنند، دروغگو هستند.(2)
1) منتخب الاثر، فصل دوم، از ص 239 تا 383.
2) احتجاج، ج 2، ش 344، ص 542.