هیچ برنامه انقلابی بدون یک جهش فکری و فرهنگی، پایا و پویا نخواهد بود و رشد و تکامل لازم را نخواهد یافت; لذا، بدون شک نخستین گام در تحقّق بخشیدن به چنین هدفی، اقدام به یک انقلاب فرهنگی است که افکار را از دو سو به حرکت در آورد:
از طرفی، در زمینه علوم و دانشهایی که مورد نیاز یک جامعه آباد و آزاد و سالم است (این از نظر مادّی و روبنائی).
و از سوی دیگر، در زمینه آگاهی به اصول یک زندگی صحیح
انسانی آمیخته با ایمان در جهت معنوی و زیر بنائی.
در حدیثی از امام صادق(علیه السلام) چنین می خوانیم:
«العلم سبعة و عشرون حرفاً فجمیع ما جائت به الرّسل حرفان، فلم یعرف النّاس حتّی الیوم غیر الحرفین، فاذا قام قائمنا اخرج الخمسة والعشرین حرفاً; فبثّها فی النّاس و ضمّ الیها الحرفین، حتّی یبثّها سبعة و عشرین حرفاً؛(1)
علم و دانش بیست و هفت حرف (بیست و هفت شعبه و شاخه) است; تمام آنچه پیامبران الهی برای مردم آوردند دو حرف بیش نبود، و مردم تا کنون جز آن دو حرف را نشناخته اند، امّا هنگامی که قائم ما قیام کند بیست و پنج حرف (بیست و پنج شاخه و شعبه) دیگر را آشکار می سازد; و در میان مردم منتشر می سازد; و دو حرف را به آن ضمیمه می کند تا بیست و هفت حرف کامل و منتشر گردد.»
این حدیث بروشنی جهش فوق العاده علمی عصر انقلاب مهدی(علیه السلام) را مشخّص می سازد که تحوّلی به میزان بیش از 12 برابر! نسبت به تمام علوم و دانشهایی که در عصر همه پیامبران راستین به بشریّت اعطا شد، پیش می آید; و درهای همه رشته ها و همه شاخه های علوم مفید و سازنده به روی انسانها گشوده می شود، و راهی را که بشر طیّ هزاران سال پیموده به میزان 12 برابر در دوران کوتاهی می پیماید;
چه جهشی از این بالاتر و سریعتر!
حدیث دیگری که از امام باقر(علیه السلام) نقل شده، معنی حدیث فوق را تکمیل می کند، آنجا که می گوید:
«اذا قام قائمنا وضع یده علی رؤوس العباد، فجمع بها عقولهم و کملت بها احلامهم؛(2) هنگامی که قائم ما قیام کند،
دستش را بر سر بندگان می گذارد و عقول آنها را با آن کامل و افکارشان را پرورش داده تکمیل می کند.»
و به این گونه در پرتو ارشاد و هدایت مهدی(علیه السلام) و در زیر دست عنایت او مغزها در مسیر کمال به حرکت در می آیند; و اندیشه ها شکوفان می گردند، و تمام کوته بینی ها و تنگ نظریها و افکار پست و کوتاه که سرچشمه بسیاری از تضادها و تزاحمها و برخوردهای خشونت آمیز اجتماعی است بر طرف می گردد.
مردمی بلند نظر، با افکاری باز، و سینه هائی گشاده،و همّتی والا، و بینشی وسیع، پرورش می یابند که بسیاری از مشکلات اجتماعی را در روح خود حل می کنند و جهانی از صلح و صفا می سازند.
و امروز نیز هر گونه اصلاح اجتماعی، در هر مقیاسی، بستگی به این دگرگونی فکری و انقلاب روحی دارد.
1) بحارالانوار، ج 52، ص 336.
2) بحارالانوار، ج 52، ص 328.
