علما و اندیشمندان اسلامی کتابهای زیادی را پیرامون حضرت مهدی – علیه السلام – تالیف کرده اند و سزاوار است یادآوری شود کتابهایی که علمای اهل سنت به طور مستقل در رابطه با حضرت مهدی – علیه السلام – نوشته اند از کتابهای علمای شیعه بیشتر است.(1)
اینک به برخی از آن کتابها اشاره می کنیم:
1- البیان فی اخبار صاحب الزمان»، تالیف ابو عبدالله محمد بن یوسف گنجی شافعی. و اخیرا محقق گرانقدر سید مهدی خراسان مقدمهی کاملی بر آن نوشته است.
2- «عقد الدرر فی اخبار المنتظر و هو المهدی (ع)»، تالیف علامه یوسف بن یحیی بن علی بن عبدالعزیز مقدسی شافعی سلمی که شیخ مهیب بن صالح بورینی آن را تحقیق کامل کرده و در مکتبهی «المنار اردن» به چاپ رسیده است.
3- «البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان»، تالیف شیخ علی بن حسام، مشهور به متقی هندی، دو جلد است و جاسم بن محمد الیاسین آن را تحقیق کرده و شرکت ذات السلاسل اردن آن را به چاپ رسانده است و این کتاب از مصادر بحث ماست.
4- «المهدی الموعود المنتظر عند علماء اهل السنه و الامامیه»، تالیف عالم کبیر؛ شیخ نجم الدین جعفر بن محمد عسگری، دو جلد است و در «دارالزهراء لبنان» چاپ شده است.
5- «الشیعه و الرجعه»، تالیف عالم محقق شیخ محمد رضا طبسی نجفی که نوعا از مصادر متقن و منابع اصلی گرفته شده است.
6- «الفتن»، تالیف نعیم بن حماد مروزی، متوفای سال 228 هجری، نسخههایی از آن در ریاض، مدینه و مکه که از ترکیه، لندن، هند و عراق، عسکبرداری شده، وجود دارد.(2)
7- «الملاحم»، تالیف ابوالحسن بن منادی احمد بن جعفر، متوفای سال 336 هجری.(3)
8- «المهدی یا اخبار المهدی»، تالیف ابونعیم اصفهانی، متوفای سال 430 هجری و خطی است.
9- «السنن الوارده فی الفتن»، تالیف ابو عمرو و عثمان بن سعید دانی مقری، متوفای سال 444 هجری و خطی است.
10- «البعث و النشور»، تالیف بیهقی، متوفای سال 458 هجری و خطی است.
11- «ارتقاء الفرق»، تالیف سخاوی، متوفای سال 902 هجری. و آن را در کتاب مقاصدش ذکر کرده است.
12- «العرف الوردی فی اخبار المهدی»، تالیف سیوطی، متوفای سال 911 هجری. و در ضمن کتاب دیگرش «الحاوی فی الفتاوی» به چاپ رسیده است.
13- «القول المختصر فی علامات المهدی المنتظر»، تالیف ابن حجر هیثمی شافعی، متوفای سال 974 هجری و خطی است.
14- «المشرب الوردی فی مذهب المهدی»، تالیف ملا علی قاری، متوفای سال 1033 هجری و «برنجی» آن را در «اشراط الساعه» ذکر کرده است.
15- «فوائد فوائد الفکر فی المهدی المنتظر»، تالیف مرعی بن یوسف کرمی حنبلی، متوفای سال 1033 هجری، خطی است که نسخهای از آن در پاریس فرانسه است.
16- «الاشاعه لاشراط الساعة»، تالیف برزنجی، متوفای سال 1103 و به چاپ رسیده است.
17- «الاحادیث القاضیه بخروج المهدی»، تالیف محمد بن اسماعیل صنعانی و آن را در کتاب الاذاعه ذکر کرده است.
18- «البحور الزاخره فی علوم الاخره»، تالیف محمد بن حاج احمد سفارینی حنبلی، متوفای سال 1088 هجری.
19- «التوضیح فیما تواتر فی المنتظر و الدجال و المسیح»، تالیف شوکانی،
متوفای سال 1250 هجری، و شوکانی آن را در تفسیر فتح القدیر، جلد اول ذکر کرده است.
20- «تلخیص البیان فی علامات مهدی آخر الزمان»، تالیف شیخ اقسرائی و خطی است، در کتابخانهی «عارف حکمت» در مدینهی منوره، به شمارهی 7:240:26 ق موجود است.
21- «التصریح بما تواتر فی نزول المسیح»، تالیف کشمیری متوفای سال 1352 و به چاپ رسیده است.
22- «الجواب المقنع المحرر فی الرد علی من طغی و تجبر بدعوی ان عیسی هو المهدی المنتظر»، تالیف محمد حبیب الله شنقیطی و به چاپ رسیده است.
23- «الخطاب الملیح فی تحقیق المهدی و المسیح»، تالیف شیخ اشرف علی تهانوی، و به زبان اردو می باشد.
24- «تحدیق النظر باخبار المنتظر»، تالیف شیخ محمد بن عبدالعزیز مانع، خطی است که یک نسخهی از آن در «دار الکتب المصریه» وجود دارد.
25- «مختصر الاخبار المشاعة فی الفتن و اشراطه الساعة و اخبار المهدی»، تالیف عبدالله بن شیخ که در چاپخانههای ریاض به چاپ رسیده است.
26- «البیانات عن المهدی»، تالیف موردی.
27- «الاحادیث الوارده فی المهدی فی میزان الجرح و التعدیل»، تالیف عبدالعلیم بن عبدالعظیم، و آن رسالهی ماجستیر است که به دانشگاه ام القرای مکهی مکرمه(4) تقدیم شده است.
28- «المنتظر علی ضوء الحقائق»، تالیف محمد حسین ادیب، در چاپخانهی حیدریهی نجف اشرف به چاپ رسیده است.
29- «الامام المهدی»، تالیف فاضل حاج علی محمد علی دخیل که در چاپخانهی آداب نجف اشرف به چاپ رسیده است.
30- «منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر»، تالیف عالم فاضل شیخ لطف الله صافی گلپایگانی و این کتاب بهترین کتاب در موضوع امام منتظر- علیه السلام – است.
31- «ابراز الوهم المکنون من کلام ابن خلدون»، تالیف احمد بن صدیق بخاری، در چاپخانهی ترقی دمشق به چاپ رسیده است.
32- «اربعین حدیثا فی المهدی»، تالیف ابوالعلاء همدانی.
33- «اربعین حدیثا فی المهدی»، تالیف حافظ ابونعیم احمد بن عبدالله اصفهانی.
34- «تلخیص البیان فی علامات مهدی آخر الزمان»، تالیف ابن کمال پاشا حنفی، متوفای سال 940 هجری.
35- «القطر الشهدی فی اوصاف المهدی»، منظومهی شهاب الدین احمد بن احمد بن اسماعیل حلوانی شافعی، متوفای سال 1308 هجری.
36- «المهدی»، تالیف ابوداوود سلیمان بن اشعث سجستانی، یکی از اصحاب صحاح ششگانه است.
37- «المهدی الی ما ورد فی المهدی»، تالیف شمس الدین محمد بن طولون.
38- «النجم الثاقب فی بیان آل المهدی من اولاد علی بن ابیطالب».
39- «الهدایه المهدویه»، تالیف ابو الرجاء محمد هندی.
40- «العواصم عن الفتن القواصم»، تالیف علی بن برهان الدین حلبی شافعی.(5)
41- «الغیبه»، تالیف شیخ طوسی.
42- «کمال الدین»، تالیف شیخ صدوق.
43- «الغیبه»، تالیف محمد بن ابراهیم نعمانی.
44- «الملاحم و الفتن»، تالیف رضی الدین علی بن طاووس.
45- «بحث حول المهدی»، تالیف شهید صدر.
46- «بشارة الامام فی ظهور المهدی» تألیف مصطفی آل سید حیدر کاظمی.
47- «الغیبه»، تالیف شیخ محمد حرزالدین، با تحقیق شیخ محمد حسین حرز الدین و خطی است.
48- «الغیبه»، تالیف شیخ مفید.
49- «مهدی موعود»، ترجمهی علی دوانی.
50- «المهدی الموعود»، تالیف سید محمد صدر.
اینها برخی از کتابهایی است که پیرامون حضرت مهدی – سلام الله علیه – نوشته شده است و بیشتر آنها از علمای اهل سنت میباشد و باور ندارم که امامان دیگر تا این اندازه درباره آنان از طرف علمای اهل سنت، کتاب نوشته شده باشد.
1) الامام المهدی، ص 310 – 318.
2) عدد الدرر فی اخبار المنتظر، ص 32.
3) همان مدرک.
4) عقد الدرر فی اخبار المنتظر، ص 32 – 35.
5) رسائل شیخ مفید.