«عَنِ الصّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبیهِ عَن آبائِهِ – عَلَیْهِم السَّلام – قالَ:
قالَ رَسُولُاللّهِ – صَلَّی اللَّه عَلَیْهِ و آلِه -: حَدَّثَنی جِبْرَئیلُ عَنْ رَبِّ الْعِزَّةِ – جَلَّ جَلالُهُ – أَنَّهُ قَالَ:
مَنْ عَلِمَ أَن لا إِلهَ إِلّاَ أَنَا وَحْدی وَ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدِی وَ رَسُولی وَ أَنَّ عَلیَّ بْنَ أَبیطالِبٍ خَلیفَتی وَ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِهِ حُجَجِی، أُدْخِلهُ الْجَنَّةَ بِرَحْمَتی و نَجَّیْتُهُ مِنَ النَّارِ بِعَفْوی وَ أَبَحْتُ لَهُ جِواری و أَوْجَبْتُ لَهُ کَرامَتی وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْهِ نِعْمَتی وَ جَعَلْتُهُ مِنْ خاصَّتی وَ خالِصَتی، إِنْ نادانی لَبَّیْتُهُ وَ إِنْ دَعانی أَجَبْتُهُ وَ إِنْ سَأَلَنی أَعْطَیْتُهُ وَ إِنْ سَکَتَ ابْتَدَأْتُهُ وَ إِنْ أَساءَ رَحِمْتُهُ وَ إِنْ فَرَّ مِنّی دَعَوْتُهُ وَ إِن رَجَعَ إِلَیَّ قَبِلْتُهُ وَ اِنْ قَرَعَ بابی فَتَحْتُه.
وَ مَن لَمْیَشْهَدْ أَن لا إِلهَ إِلّا أَنَا وَحْدی، أَوْ شَهِدَ بِذلِکَ وَ لَمْیَشْهَدْ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدی وَ رَسُولی أَوْ شَهِدَ بِذلِکَ وَ لَمْیَشْهَدْ أَنَّ عَلِیَّ بْنَ أبیطالِبٍ خَلیفَتی، أَوْ شَهِدَ بِذلِکَ وَ لَمْیَشْهَدْ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِهِ حُجَجی، فَقَد جَحَدَ نِعْمَتی وَ صَغَّرَ عَظَمَتی وَ کَفَرَ بِآیاتی وَ کُتُبی؛ إِنْ قَصَدَنی حَجَبْتُهُ وَ إِنْ سَأَلَنی حَرَمْتُهُ وَ إِنْ نادانی لَمْأَسْمَعْ نِداءَهُ وَ إِنْ دَعانی لَمْأَسْتَجِبْ دُعاءَهُ وَ إِنْ رَجانی خَیَّبْتُهُ وَ ذلِکَ جَزاؤُهُ مِنّی وَ مَا أَنَا بِظَلّامٍ لِلْعَبِید.
فَقامَ جابِرُ بْنُ عَبْدِاللّهِ الْأَنْصارِیُّ، فَقالَ: یا رَسُولَاللّه! وَ مَنِ الْأَئِمَّةُ مِنْ وُلْدِ عَلیِّ بْنِ أَبیطالِبٍ؟
قالَ: الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ سَیِّدا شَبابِ أَهْلِالجَنَّةِ، ثُمَّ سَیِّدُالْعابِدینَ فی زَمانِهِ عَلِیُّ بْنُ الحُسَیْنِ، ثُمَّ الْباقِرُ محمّد بنُ عَلِیٍّ – وَ سَتُدْرِکُهُ یا جابِرُ! فَإِذَا أدْرَکْتَهُ فَأَقْرِئْهُ مِنِّی السَّلامَ -، ثُمَّ الصّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ، ثُمَّ الکاظِمُ مُوسَی بْنُ جَعْفَرٍ، ثُمَّ الرِّضا علیُّ بْنُ مُوسی، ثُمَّ التَّقِیُّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ، ثُمَّ النَّقِیُّ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ، ثُمَّ الزَّکِیُّ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ، ثُمَّ ابْنُهُ القائِمُ بِالْحَقِّ مَهْدیُّ أُمَّتی الَّذی یَمْلَأُ الْأَرضَ قِسْطًا وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْرًا وَ ظُلْمًا.
هؤُلاءِ – یا جابِرُ! – خُلَفائی وَ أَوْصِیائی وَ أَوْلادِی وَ عِتْرَتی، مَنْ أَطاعَهُمْ فَقَدْ أَطاعَنی وَ مَنْ عَصَاهُم فَقَدْ عَصَانی وَ مَنْ أَنْکَرَهُمْ أَوْ أَنْکَرَ واحِدًا مِنْهُمْ فَقَدْ أَنْکَرَنی؛ بِهِمْ یُمْسِکُ اللّهُ – عَزَّ وَجَلَّ – السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَی الْأَرْضِ إِلّاَ بِإِذْنِهِ وَ بِهِمْ یَحْفَظُ اللّهُ الْأَرْضَ أَنْ تَمیدَ بِأَهْلِها».(1)
(یعنی:
از إمام جعفر بن محمّد الصّادق – علیهما السّلام – منقول است که از پدرش و پدرِ بزرگوارش از پدرانِ خویش – علیهم السّلام – نقل کرد که فرمودند: رسولِ خدا – صلّی اللّه علیه و آله – فرمود:
جِبرئیل از رَبّالعِزَّه(2) – جَلَّ جَلالُه(3) – برایم نقل کرد که فرموده است:
«هر کس بداند که جُز من که یکتایم خدائی نیست و محمّد بنده و فرستاده من است و علیّ بن أبیطالب جانشینِ من است و آن پیشوایان که از فرزندانِ اویند حُجَّتهایِ مناند، او را به رحمتِ خود به بهشت اندرآرم و به عفوِ خویش از آتش برَهانَم و همسایگیام را بر او روا دارَم و کرامتِ خویش را بر وی واجب گردانَم و نعمتِ خود را بر او تمام سازم و او را از برگزیدگان و ویژگانِ خویش قرار دهم؛ اگر آوازم دهد او را لَبَّیک گویم و اگر بخوانَدَم إجابتش کُنَم و اگر از من درخواست کُنَد او را بدهَم و اگر خاموش باشد من با او بیاغازَم و اگر بَد کُنَد بر او ببخشایم و اگر از من بُگْریزَد او را بخوانم و اگر به سویِ من بازگَردَد درپذیرَمَش و اگر درِ [خانه] مرا بکوبَد [بر او] بُگْشایم.
و هرکس گواهی ندهد که جُز من که یکتایم خدائی نیست، یا به این گواهی دهد ولی گواهی ندهد که محمّد بنده و فرستاده من است، یا به این گواهی دهد ولی گواهی ندهد که علیّ بن أبیطالب جانشینِ من است، یا به این گواهی دهد ولی گواهی ندهد که آن پیشوایان که از فرزندانِ اویند حجّتهایِ مناند، هر آینه نعمتِ مرا إنکار کرده و عَظَمَتم را خوار شُمارده و به آیهها و کتابهایِ من کافر شده است؛ اگر آهنگِ من کُنَد، محجوبَش سازم، و اگر از من درخواست کُنَد، محرومَش دارم، و اگر آوازم دهد، آوایش را نشنوم، و اگر مرا بخوانَد، دُعایش را نپذیرم، و اگر به من امید بَندَد، نومیدش کُنَم، و این جزائی است که من به او میدهم و من بر بندگان سِتَمْران نیستم».
پس جابِر بن عبداللّهِ أنصاری برخاست و گفت: ای رسولِخدا! این پیشوایان که از فرزندانِ علیّ بن أبیطالب اند، کیستند؟
فرمود: حَسَن و حُسَیْن، دو سَروَرِ جوانانِ بهشتی؛ آنگاه سَروَرِ عبادتگرانِ روزگارِ خویش، علیّ بن حُسَیْن؛ آنگاه باقر، محمّد بن علی، – که ای جابر! تو او را درخواهی یافت، و چون او را دریافتی سلامِ مرا به او برسان -؛ آنگاه صادق، جعفر بن محمّد؛ آنگاه کاظم، موسی بن جعفر؛ آنگاه رضا، علیّ بن موسی؛ آنگاه تَقی، محمّد بن علیّ؛ آنگاه نَقی، علیّ بن محمّد؛ آنگاه زَکیّ، حَسَن بن علیّ؛ و سپس پسرش، آن بَرپایْدارنده حق، مَهدیِ أُمّتِ من که زمین را – همانگونه که از جَوْر و ستم پُر شده است – از قِسط و عدل پُر سازَد.
ای جابِر! اینان جانشینان و أَوصیاء و فرزندان و عِترتِ(4) من اند؛ هرکه از ایشان فرمان بَرَد از من فرمان بُرده و هرکه از فرمانشان سربپیچَد از فرمانِ من سرپیچیده و هرکه ایشان را إنکار کُنَد یا یکی از ایشان را مُنکر شود، مرا إنکار کرده است. خدایْ – عَزَّ و جَلّ – به واسطه ایشان آسمان را نگاه داشته است تا جُز به إِذنِ او بر زمین فرونیُفْتَد و خداوند با ایشان زمین را نگاه میدارَد تا باشندگانِ خود را نَجُنبانَد.).
1) کمالالدّین و تمام النّعمة / 285 «و نگر: پهلوان، 1 : 487 – 484؛ و: کمرهای: 1: 372 – 371».
2) ««رَبّ العِزَّه» یعنی «خداوند [=مالکِ] عزّت و منعت» (روضالجنان، ط. آستانِ قدس، 246:16). إضافه «ربّ» به «عزّت» یا به سببِ اختصاص بدان است؛ گوئی که فرموده باشد: «ذوالعزّة»، و یا ازآنرو که هرکه را عزّتی هست، خدایِ متعال مالکِ حقیقیِ آن عزّت است؛ که به فرموده خودش – در: س 3 ی 26 – «تُعِزُّ من تَشَآء» (نگر: جوامع الجامع، تحقیق گُرجی، 424:3).مَزیدِ آگاهی را، نگر: تفسیر الصّافی، تحقیق: الحُسَینّیالأمینّی، 210:6».
3) «یعنی: بزرگ است شکوهمندیِ او».
4) ««عِتْرَت» که جمعِ آن «عِتَر» میشود -، در زبانِ عربی چند معنا دارد و در اینجا همان معنایِ معروفِ آن، که «زاد و رود، ذُرّیّه و أولاد، نزدیکترین خویشان» باشد، مناسبتِ تام دارد.البتّه در تناسبِ این کاربرد (یعنی: کاربردِ «عترت» درباره أئمّه طاهرین – علیهم السّلام -) با پارهای از دیگر معانیِ این واژه هم تأمّلاتِ باریک و لطیفی صورت بسته که خواندنی است.نگر: مجمعالبحرینِ طُرَیْحی، إعداد محمود عادل، 115:3 و 116؛ و: غریب الحدیث فی بحارالأنوار 18:3؛ و: الفائقِ زَمَخشَری، 170:1 (ذیلِ «ثقل / الثَّقَلَیْن»؛ و: مفردات نهجالبلاغهیِ قُرَشی، ص 700 و 701؛ و: نُزهة النَّظَرِ بَدْری، ص 539 و 540».
