از دیدگاه شیعه، امام و جانشین پیامبر تنها به دستور خدا و انتخاب او انجام میگیرد و پس از آن پیامبر، امام را معرفی میکند. بنابراین هیچ فرد یا گروهی حق دخالت در این امر را ندارند.
ضرورت نصب امام از سوی خداوند دلیلهایی دارد از جمله:
الف. به فرموده قرآن حاکم مطلق بر همه چیز خداوند است و همه باید تنها از او اطاعت کنند. بدیهی است این حاکمیّت میتواند از سوی خداوند به هر کسی – مطابق شایستگی و مصلحت – داده شود. بنابراین همانگونه که پیامبر به وسیله خدا انتخاب میگردد، امام نیز به تعیین الهی، بر مردم ولایت مییابد.
ب. پیش از این برای امام، ویژگیهایی از قبیل عصمت و علم و… بیان کردیم. روشن است که یافتن و شناختن کسی که دارای این صفات – آن هم در عالیترین درجه – باشد تنها به وسیله خداوند که دانای به آشکار و نهان انسانهاست، امکانپذیر است. همانگونه که خداوند در قرآن کریم به حضرت ابراهیمعلیه السلام میفرماید:
من تو را به مقام امامتِ مردم قرار دادم.(1)
1) سوره بقره، آیه 124.
