آخرین امام شیعیان و دوازدهمین جانشین رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم در سپیده دم جمعه، نیمه شعبان سال 255 هجری قمری [868 میلادی] در سامراء یکی از شهرهای عراق، دیده به جهان گشود.
پدر گرامی او، پیشوای یازدهم شیعیان حضرت امام حسن عسکریعلیه السلام و مادر بزرگوار آن حضرت، بانویی شایسته به نام «نرجس» بود که درباره ملیت او روایات، مختلف است. مطابق روایتی، آن حضرت دختر «یشوع» پسر امپراتور روم بوده و مادرش از نسل «شمعون» وصیّ حضرت عیسیعلیه السلام است. برابر این روایت نرجس در پی خوابی شگفت مسلمان شد و به هدایت امام عسکریعلیه السلام خود را در میان سپاه روم که عازم نبرد با مسلمانان بودند قرار داد و همراه جمعی دیگر به اسارت لشکر اسلام در آمد. امام هادیعلیه السلام کسی را فرستاد که او را خریداری کرد و به سامراء آورد.(1)
روایات دیگری نیز نقل شده است(2) ولی آنچه مهم و قابل توجه است اینکه حضرت نرجسعلیها السلام مدتی در خانه حکیمه خاتون – از خواهران بزرگوار امام هادیعلیه السلام – بوده و تحت تعلیم و تربیت ایشان قرار گرفته است و مورد احترام فراوان حکیمهعلیها السلام بوده است.
حضرت نرجسعلیها السلام آن بانویی است که سالها پیش در کلام پیامبر اسلامصلی الله علیه وآله(3) و امیرالمؤمنینعلیه السلام(4) و امام صادقعلیه السلام(5) مورد ستایش قرار گرفته و از او به عنوان بهترین کنیزان و سرور آنان یاد شده است.
گفتنی است که مادر امام عصرعلیه السلام به نامهای دیگری مانند سوسن، ریحانه، ملیکه و صیقل (صقیل) نیز خوانده میشد.
1) کمالالدین، ج 2، باب 41، ح 1، ص 132.
2) بحارالانوار، ج 5، ح 29، ص 22، و ح 14، ص 11.
3) همان، ج 50، ح 7، ص 21.
4) غیبت طوسی، ح 478، ص 470.
5) کمالالدین، ج 2، باب 33، ح 31، ص 21.
