عامل جنگ

همانگونه که گفتیم عامل ایدئولوژیک است در عین حال مسائلی چون سیاست، اقتصاد، اخلاق مذهب هم در آن دخالت دارند و بنظر ما مهمترین انگیزه آنها عامل ایدئولوژی سیاسی است.

این عوامل خود دست بدست هم داده موجبات تضاد و تعارض را در جامعه پدید می آورند. آدمی در برابر خصم همیشه ساکت و آرام است و همه گاه به شلاق و طرد هم قناعت نمی کند. و نیز وضع فکری او به گونه ای نیست که تن به همسازی دهد اگر چه همسازی توام با اکراه و مستقر باشد

طرفین دعوا و آنها که با هم تعارض دارند در این فکرند که ضرب شستی بیکدیگر نشان دهند و اگر این کار امکان پذیر نباشد می کوشند از پشت خنجر زنند و اگر نکنند گمان دارند خود را خرد و کوچک دیده و بنظرشان این امر آنان را با عقده مواجه خواهد کرد. و خلاصه آنکه به کمتر از جنگ راضی و قانع نیستند.