اندیشه ی پیروزی نهایی نیروی حق… و عدالت بر نیروی باطل و… ظلم… و استقرار کامل و همه جانبه ارزشهای انسانی…، اندیشهای است که… همه فرق و مذاهب اسلامی… بدان معتقدند.
این اندیشه… مشتمل بر عنصر خوش بینی نسبت به جریان کلی نظام طبیعت و سیر تکامل تاریخ و اطمینان به آینده… است.
امید و آرزوی تحقق این نوید کلی، جهانی و انسانی، در روایات اسلامی، «انتظار فرج» خوانده شده است، و… اَفضل عبادات… است. اصل انتظار از یک اصل… قرآنی دیگر استنتاج میشود… اصل «حرمت یأس از روحُاللّه»…
مردم مؤمن… هرگز و در هیچ شرائطی امید خویش را از دست نمیدهند و تسلیم یأس و ناامیدی و بیهوده گرایی نمیگردند.
انتظار فرج… دو گونه است:
انتظاری که سازنده… تعهد آور… نیرو آفرین و تحرک بخش است…
انتظاری که گناه است، ویرانگر… اسارت بخش… و فلج کننده است، و نوعی «اباحیگری»….
این دو نوع انتظار… معلول دو نوع برداشت از ظهور… مهدی موعود است. و این دو نوع برداشت… از دو نوع بینش درباره تحولات و انقلابات تاریخی ناشی میشود. (1)
انتظار ویرانگر
برداشت قشری… مردم از… قیام و انقلاب مهدی موعود این است که صرفاً ماهیت انفجاری دارد… و فقط از گسترش… ظلمها و تبعیضها… و حق کشیها و تباهیها ناشی میشود… آن گاه که صلاح به… صفر برسد، حق و حقیقت هیچ طرفداری نداشته باشد،… جز نیروی باطل نیرویی حکومت نکند، فرد صالحی در جهان یافت نشود، این انفجار رخ میدهد…
علی هذا هر اصلاحی محکوم است، زیرا… یک نقطه روشن است. تا در صحنه اجتماع نقطه روشنی هست دست غیب ظاهر نمیشود؛ بر عکس، هر گناه و هر فساد و هر ظلم و… هر پلیدیی… مقدمه صلاح کلی است و انفجار را قریب الوقوع میکند… پس بهترین کمک به تسریع در ظهور و بهترین شکل انتظار، ترویج و اشاعه ی فساد است…
این گروه… به مصلحان و مجاهدان… با نوعی بغض و عداوت مینگرند. زیرا آنان را از تأخیر اندازان ظهور… میشمارند. بر عکس، اگر خود… اهل گناه نباشند در عمق ضمیر و اندیشه با نوعی رضایت به گناهکاران و عاملان فساد مینگرند زیرا اینان مقدمات ظهور را فراهم مینمایند…
این نوع برداشت از… قیام مهدی موعود و… انتظار فرج… منجر به نوعی تعطیلی در حدود ومقررات اسلامی میشود و… با موازین اسلامی و قرآنی وفق نمیدهد.
انتظار سازنده
از آیات… و… روایات اسلامی… استفاده میشود که ظهور مهدی موعود حلقهای است از حلقات مبارزه اهل حق و اهل باطل که به پیروزی نهائی اهل حق منتهی میشود. سهیم بودن یک فرد در این سعادت موقوف به این است که آن فرد عملاً در گروه اهل حق باشد… مهدی… نویدی است… به اهل… عمل صالح… و مظهر پیروزی نهائی اهل ایمان…
ظهور مهدی… منّتی است بر مستضعفان… وسیلهای است برای پیشوا… شدن آنان، و مقدمهای برای وراثت آنها خلافت الهی را در روی زمین… تحقق بخش وعدهای است که خداوند… در کتب آسمانی به صالحان… داده است…
قیام مهدی، برای حمایت مظلومانی است که استحقاق حمایت دارند… سخن در این است که گروه سُعدا و گروه اشقیا هر کدام به نهایت کار خود برسند… در روایات… سخن از گروهی زبده است که به محض ظهور… به آن حضرت ملحق میشوند. بدیهی است که این گروه ابتدا به ساکن خلق نمیشوند… زمینههایی عالی وجود دارد که چنین گروه زبده را پرورش میدهد. این خود میرساند که… اهل حق… از نظر کیفیت ارزندهترین اهل ایمانند…
در برخی روایات… سخن از دولتی است از اهل حق که تا قیام مهدی… ادامه پیدا میکند… (2)
از مجموع آیات و روایات استنباط میشود که قیام مهدی موعود علیه السلام آخرین حلقه از مجموع حلقات مبارزات حق و باطل است که از آغاز جهان بر پا بوده است. مهدی موعود تحقق بخش ایدهآل همه انبیا و اولیا و مردان مبارز راه حق است. (2)
مشخصات انتظار بزرگ
1.خوش بینی به آینده ی بشریت
… ریشه ی فسادها و تباهیها نقص روحی و معنوی انسان است. انسان هنوز دوره ی جوانی و ناپختگی را طی میکند و خشم و شهوت بر او و عقل او حاکم است. انسان بالفطره در راه تکامل فکری و اخلاقی و معنوی پیش میرود. آیندهای بس روشن و سعادت… بخش… که در آن شر و فساد از بُن برکنده خواهد شد در انتظار بشریت است.
2. پیروزی نهایی صلاح و تقوا و صلح و عدالت و آزادی و صداقت، بر زور و استکبار و استعباد و ظلم و اختناق و دجل (دجالگری و فریب).
3.حکومت جهانی واحد
4.عمران تمام زمین در حدی که نقطه خراب و آباد ناشده باقی نماند.
5.بلوغ بشریت به خردمندی کامل و پیروی از فکر و ایدئولوژی و آزادی
از اسارت شرایط طبیعی و اجتماعی و غرائز حیوانی.
6.حداکثر بهرهگیری از مواهب زمین.
7.برقراری مساوات کامل میان انسانها در امر ثروت.
8.منتفی شدن کامل مفاسد اخلاقی از قبیل زنا، شرب خمر، خیانت، دزدی، آدمکشی… و خالی شدن روانها از عقدهها و کینهها.
9.منتفی شدن جنگ و برقراری صلح و صفا و محبت و تعاون.
10.سازگاری انسان و طبیعت. (3)
1) قیام و انقلاب مهدی «ع» / 5-8، چاپ ششم: 1361.
2) همان کتاب/ 64ـ62 و 68-64.
3) همان کتاب/ 61-58.