جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

استاد شهید مرتضی مطهری

زمان مطالعه: 3 دقیقه

اندیشه ی پیروزی نهایی نیروی حق… و عدالت بر نیروی باطل و… ظلم… و استقرار کامل و همه جانبه ارزش‏های انسانی…، اندیشه‏ای است که… همه فرق و مذاهب اسلامی… بدان معتقدند.

این اندیشه… مشتمل بر عنصر خوش بینی نسبت به جریان کلی نظام طبیعت و سیر تکامل تاریخ و اطمینان به آینده… است.

امید و آرزوی تحقق این نوید کلی، جهانی و انسانی، در روایات اسلامی، «انتظار فرج» خوانده شده است، و… اَفضل عبادات… است. اصل انتظار از یک اصل… قرآنی دیگر استنتاج می‏شود… اصل «حرمت یأس از روحُ‏اللّه»…

مردم مؤمن… هرگز و در هیچ شرائطی امید خویش را از دست نمی‏دهند و تسلیم یأس و ناامیدی و بیهوده گرایی نمی‏گردند.

انتظار فرج… دو گونه است:

انتظاری که سازنده… تعهد آور… نیرو آفرین و تحرک بخش است…

انتظاری که گناه است، ویرانگر… اسارت بخش… و فلج کننده است، و نوعی «اباحیگری»….

این دو نوع انتظار… معلول دو نوع برداشت از ظهور… مهدی موعود است. و این دو نوع برداشت… از دو نوع بینش درباره تحولات و انقلابات تاریخی ناشی می‏شود. (1)

انتظار ویرانگر

برداشت قشری… مردم از… قیام و انقلاب مهدی موعود این است که صرفاً ماهیت انفجاری دارد… و فقط از گسترش… ظلم‏ها و تبعیض‏ها… و حق کشی‏ها و تباهی‏ها ناشی می‏شود… آن گاه که صلاح به… صفر برسد، حق و حقیقت هیچ طرفداری نداشته باشد،… جز نیروی باطل نیرویی حکومت نکند، فرد صالحی در جهان یافت نشود، این انفجار رخ می‏دهد…

علی هذا هر اصلاحی محکوم است، زیرا… یک نقطه روشن است. تا در صحنه اجتماع نقطه روشنی هست دست غیب ظاهر نمی‏شود؛ بر عکس، هر گناه و هر فساد و هر ظلم و… هر پلیدیی… مقدمه صلاح کلی است و انفجار را قریب الوقوع می‏کند… پس بهترین کمک به تسریع در ظهور و بهترین شکل انتظار، ترویج و اشاعه ی فساد است…

این گروه… به مصلحان و مجاهدان… با نوعی بغض و عداوت می‏نگرند. زیرا آنان را از تأخیر اندازان ظهور… می‏شمارند. بر عکس، اگر خود… اهل گناه نباشند در عمق ضمیر و اندیشه با نوعی رضایت به گناهکاران و عاملان فساد می‏نگرند زیرا اینان مقدمات ظهور را فراهم می‏نمایند…

این نوع برداشت از… قیام مهدی موعود و… انتظار فرج… منجر به نوعی تعطیلی در حدود ومقررات اسلامی می‏شود و… با موازین اسلامی و قرآنی وفق نمی‏دهد.

انتظار سازنده

از آیات… و… روایات اسلامی… استفاده می‏شود که ظهور مهدی موعود حلقه‏ای است از حلقات مبارزه اهل حق و اهل باطل که به پیروزی نهائی اهل حق منتهی می‏شود. سهیم بودن یک فرد در این سعادت موقوف به این است که آن فرد عملاً در گروه اهل حق باشد… مهدی… نویدی است… به اهل… عمل صالح… و مظهر پیروزی نهائی اهل ایمان…

ظهور مهدی… منّتی است بر مستضعفان… وسیله‏ای است برای پیشوا… شدن آنان، و مقدمه‏ای برای وراثت آنها خلافت الهی را در روی زمین… تحقق بخش وعده‏ای است که خداوند… در کتب آسمانی به صالحان… داده است…

قیام مهدی، برای حمایت مظلومانی است که استحقاق حمایت دارند… سخن در این است که گروه سُعدا و گروه اشقیا هر کدام به نهایت کار خود برسند… در روایات… سخن از گروهی زبده است که به محض ظهور… به آن حضرت ملحق می‏شوند. بدیهی است که این گروه ابتدا به ساکن خلق نمی‏شوند… زمینه‏هایی عالی وجود دارد که چنین گروه زبده را پرورش می‏دهد. این خود می‏رساند که… اهل حق… از نظر کیفیت ارزنده‏ترین اهل ایمانند…

در برخی روایات… سخن از دولتی است از اهل حق که تا قیام مهدی… ادامه پیدا می‏کند… (2)

از مجموع آیات و روایات استنباط می‏شود که قیام مهدی موعود علیه السلام آخرین حلقه از مجموع حلقات مبارزات حق و باطل است که از آغاز جهان بر پا بوده است. مهدی موعود تحقق بخش ایده‏آل همه انبیا و اولیا و مردان مبارز راه حق است. (2)

مشخصات انتظار بزرگ

1.خوش بینی به آینده ی بشریت

… ریشه ی فسادها و تباهی‏ها نقص روحی و معنوی انسان است. انسان هنوز دوره ی جوانی و ناپختگی را طی می‏کند و خشم و شهوت بر او و عقل او حاکم است. انسان بالفطره در راه تکامل فکری و اخلاقی و معنوی پیش می‏رود. آینده‏ای بس روشن و سعادت… بخش… که در آن شر و فساد از بُن برکنده خواهد شد در انتظار بشریت است.

2. پیروزی نهایی صلاح و تقوا و صلح و عدالت و آزادی و صداقت، بر زور و استکبار و استعباد و ظلم و اختناق و دجل (دجالگری و فریب).

3.حکومت جهانی واحد

4.عمران تمام زمین در حدی که نقطه خراب و آباد ناشده باقی نماند.

5.بلوغ بشریت به خردمندی کامل و پیروی از فکر و ایدئولوژی و آزادی

از اسارت شرایط طبیعی و اجتماعی و غرائز حیوانی.

6.حداکثر بهره‏گیری از مواهب زمین.

7.برقراری مساوات کامل میان انسان‏ها در امر ثروت.

8.منتفی شدن کامل مفاسد اخلاقی از قبیل زنا، شرب خمر، خیانت، دزدی، آدمکشی… و خالی شدن روان‏ها از عقده‏ها و کینه‏ها.

9.منتفی شدن جنگ و برقراری صلح و صفا و محبت و تعاون.

10.سازگاری انسان و طبیعت. (3)


1) قیام و انقلاب مهدی «ع» / 5-8، چاپ ششم: 1361.

2) همان کتاب/ 64ـ62 و 68-64.

3) همان کتاب/ 61-58.