ولا (همبستگى)

مسلمانان مانند پیکرى واحدند که اعضاى آن ارتباطى منسجم دارند که همان رابطه ولا (همبستگى) است. این امر، ولایت در خطّ افقى است؛ در مقابل ولایت خدا و رسول و اولیاى امور که ولایت آنان در خطّ عمودى و در بافت جامعه اسلامى است.

قرآن به همین رابطه منسجم و هماهنگ ـ که افراد امّت اسلامى را به یکدیگر پیوند مى زند واز مجموع آنها توده اى مرتبط با هم پدید مى آید ـ اشاره دارد:

(والمؤمنون والمؤمنات بعضهم اولیاء بعض)(1) «و مردان وزنان با ایمان، دوستان یکدیگرند».

این «ولا»، دوستى، همیارى، همبستگى، همزیستى، تعاون، سازش وخیرخواهى را شامل مى شود. امّتى که با چنین پیوندهاى مستحکمى به یکدیگر مرتبط باشند، ملّتى توانمند و یکپارچه در میدان مبارزه خواهند بود. خداى تعالى به سبب مصلحتى، پایه ارتباط میان این امّت را براساس ولا ـ که از مستحکم ترین پیوندها در خانواده اى واحد است ـ قرار داده است.

از آنجا که نخستین وظیفه امّت اسلامى، رویارویى و درگیرى در میدان مبارزه است، به ناچار مى باید از ساختار داخلى مستحکم و بافت استوارى برخوردار باشد تا بتواند در برابر وحشى گرى هاى نبرد سرنوشت سازى که در آن وارد شده است، پایدارى ورزد.

بدون این ولاى مستحکم ـ که تک تک مردم مسلمان در آن به تقویت یکدیگر بر مى خیزند ـ امّت اسلامى قدرت ایستادگى در مقابل جبهه کفر ونفاق را در این نبرد سرنوشت ساز نخواهد داشت.

این امّت، با وحدت کلمه، به ریسمان الهى چنگ مى زند و در رویارویى با سران کفر، مجموعه و خانواده واحدى مى شود: (واعتصموا بحبل الله جمیعاً ولا تفرّقوا)(2) «و همگى به ریسمان الهى چنگ زنید وپراکنده مشوید».

در این آیه، خداى متعال امّت اسلامى را به چنگ زدن به ریسمان الهى در میدان مبارزه فرمان مى دهد. البته این اعتصام باید از جانب همه و به طور جمعى باشد؛ زیرا طبیعت مبارزه چنین است که هر یک از دو طرف درگیرى، تمام نیرو و امکانات خود را به کار مى گیرد. نیروى امّت اسلامى نیز در دو چیز خلاصه

مى شود: پناه بردن به خدا و اجتماع و یکپارچگى آنان.

1) توبه (9) آیه 71.

2) آل عمران (3) آیه 103.